ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΥΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΤΙΤΑΝ:
Συνεχίζουμε
με την με αριθμό 638/28-2-2014 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή Α΄ Θεσσαλονίκης
του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Θεοδοσίου Κωνσταντινίδη προς τον Υπουργό
Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, σχετικά με την ανάκληση της
αδειοδότησης για καύση απορριμμάτων και «εναλλακτικών» καυσίμων στη
τσιμεντοβιομηχανία «ΤΙΤΑΝ», λόγω επιβάρυνσης της δημόσιας υγείας.
Κύριε συνάδελφε, έχετε το λόγο.
ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ:
Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, το Κομμουνιστικό Κόμμα
Ελλάδας πρέπει να σας πούμε ότι δίνει ιδιαίτερο βάρος στον τομέα της
διαχείρισης των αστικών αποβλήτων, καθώς ο τομέας αυτός πιστεύουμε ότι είναι
στενά δεμένος με τους όρους διαβίωσης της εργατικής τάξης και των λαϊκών
στρωμάτων.
Πιστεύουμε ότι η διαχείριση των αποβλήτων
προϋποθέτει σχεδιασμό και προτεραιότητες που έχουν να κάνουν με μία σειρά
μέτρων τα οποία ξεκινάνε από την πρόληψη της παραγωγής απορριμμάτων, την
προώθηση της ανακύκλωσης, την επιλογή των κατάλληλων σύγχρονων μεθόδων και φτάνουν μέχρι το σημείο της χωροταξικής και
ορθολογικής κατανομής των μονάδων επεξεργασίας και απόθεσης απορριμμάτων με
κριτήρια που σέβονται τους όρους διαβίωσης των λαϊκών στρωμάτων και το
περιβάλλον.
Στον αντίποδα όλων αυτών που εν
συντομία ανέφερα, παρατηρούμε ότι η Κυβέρνηση και το αρμόδιο Υπουργείο
Περιβάλλοντος έχει αναβαθμίσει την επικίνδυνη για την υγεία καύση των
αποβλήτων, στη λογική, βέβαια, της αναμενόμενης ενεργειακής αξιοποίησής του.
Στο πλαίσιο αυτό υπογράφηκε μεταξύ του
Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και της Ένωσης
Τσιμεντοβιομηχανιών Ελλάδος η λεγόμενη «Εθελοντική Συμφωνία Συνεργασίας».
Η Συμφωνία αυτή, πίσω από τα μεγάλα
λόγια για τη δήθεν προστασία του περιβάλλοντος, επιχειρεί να κρύψει κατά τη
γνώμη μας, κύριε Υπουργέ, την πραγματικότητα, δηλαδή το γεγονός ότι η
διαχείριση των αποβλήτων ως πόρων προσφέρεται στο κεφάλαιο ως ακόμη μία
αποδοτική επένδυση.
Κάτω από αυτήν την ομπρέλα, λοιπόν, η
Συγκυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ, μέσω του ΥΠΕΚΑ, στην ουσία ενέκρινε
την τροποποίηση των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας των τσιμεντοβιομηχανιών
και στη δική μας περίπτωση έδωσε άδεια καύσης απορριμμάτων και «εναλλακτικών»
καυσίμων στον «Τιτάνα» Θεσσαλονίκης.
Πρέπει να σας πούμε, κύριε Υπουργέ,
ότι η συγκεκριμένη τσιμεντοβιομηχανία λειτουργεί σε μία από τις πιο
επιβαρυμένες περιοχές της βορειοδυτικής
Θεσσαλονίκης και ότι στο πρόσφατο παρελθόν αντίστοιχη αδειοδότηση που δόθηκε
για καύση αποβλήτων στη συγκεκριμένη μονάδα, πάρθηκε πίσω κάτω από τη γενική
κατακραυγή των κατοίκων όλης της περιοχής των βορειοδυτικών συνοικιών.
Σας ρωτάμε, λοιπόν, κύριε Υπουργέ,
όπως έχουμε διατυπώσει και στην επίκαιρη ερώτησή μας, εάν έχετε σκοπό να
ανακαλέσετε την αδειοδότηση με δεδομένο ότι προς χάριν των κερδών του ΤΙΤΑΝΑ
τίθεται σε κίνδυνο η υγεία των πολιτών της ευρύτερης περιοχής και συνολικά το
περιβάλλον και αν σκέφτεστε να προχωρήσετε στη μετεγκατάσταση της
τσιμεντοβιομηχανίας, με δεδομένο ότι πλέον η συγκεκριμένη τσιμεντοβιομηχανία
λειτουργεί στα όρια του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ
(Γεώργιος Καλαντζής): Κύριε Υπουργέ, έχετε το λόγο.
ΙΩΑΝΝΗΣ
ΜΑΝΙΑΤΗΣ (Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής): Κύριε Πρόεδρε, με τη συγκεκριμένη
ερώτηση τίθεται ένα πολύ σοβαρό θέμα, δηλαδή πώς η χώρα μας θα αντιμετωπίσει το
ζήτημα της διάθεσης και της διαχείρισης απορριμμάτων.
Πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι υπάρχουν
συγκεκριμένα ερωτήματα που κάθε φορά τίθενται όταν συζητά κανείς αυτά τα
θέματα.
Πρώτον, υπάρχουν βέλτιστες τεχνικές,
υπάρχουν οδηγίες ευρωπαϊκές τις οποίες εφαρμόζουν οι προηγμένες χώρες και άρα
θα πρέπει να τις εφαρμόσει και η χώρα μας;
Δεύτερον, αυτό το οποίο συνιστά την
κοινή ευρωπαϊκή εμπειρία μπορούμε να ελέγξουμε αν εν τοις πράγμασι εφαρμόζεται
και στη χώρα ή μήπως, ακόμα και όταν υπάρχουν οι καλύτερες των προθέσεων,
τελικά δεν εφαρμόζεται;
Και τρίτον, όλα αυτά συνιστούν μια
αναβάθμιση της προστασίας του περιβάλλοντος και της υγείας των πολιτών ή όχι;
Θα απαντήσω, λοιπόν, και στα τρία αυτά
ερωτήματα.
Πρώτον, με βάση τη σύγχρονη νομοθεσία
για τη διαχείριση απορριμμάτων πρέπει να έχουμε πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση -
ανακύκλωση και στη συνέχεια από τα παραγόμενα υπολείμματα, αξιοποίηση τους για
ενεργειακούς σκοπούς και ό,τι απομένει μετά από όλα αυτά να πηγαίνει στους
χώρους υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων.
Η συναποτέφρωση -διότι περί αυτού
μιλάμε- αποτελεί μια πρακτική αποδεκτή από την Ευρωπαϊκή Ένωση; Η απάντηση
είναι ευθεία και είναι θετική. Σύμφωνα με την Οδηγία - πλαίσιο 98/2008 η
συναποτέφρωση, δηλαδή η εργασία ανάκτησης ενέργειας και ανόργανων συστατικών
των αποβλήτων που αντικαθιστά ορυκτά καύσιμα και πρώτες ύλες με αποτέλεσμα να
μειώνονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και το κόστος διαχείρισης
αποβλήτων, περιορίζοντας τα απόβλητα που πηγαίνουν στους χώρους ταφής, αποτελεί
μια απολύτως αποδεκτή προσέγγιση.
Η συναποτέφρωση βρίσκει ευρεία
εφαρμογή σε διεθνή κλίμακα και εδώ και δώδεκα χρόνια εφαρμόζεται και στη χώρα
μας. Η χρησιμοποίηση εναλλακτικών καυσίμων και πρώτων υλών στη
τσιμεντοβιομηχανία είναι σημαντικό στοιχείο ορθής διαχείρισης αποβλήτων. Η
συναποτέφρωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση καλύπτει μεγάλο μέρος των ενεργειακών
αναγκών των τσιμεντοβιομηχανιών. Το 2011 έφτασε κατά μέσο όρο το 32%. Σε
κάποιες χώρες, όπως η Ολλανδία, ξεπέρασε το 80%. Η Ελβετία, μια χώρα που είναι
πρότυπο για τη διαχείριση αποβλήτων, είναι η δεύτερη χώρα με ποσοστό 50%.
Δυστυχώς, στην Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία τα ποσοστά είναι μόλις
2%.
Ωστόσο, για την αξιοποίηση
εναλλακτικών καυσίμων έχουν αδειοδοτηθεί ήδη οι εταιρείες: ΤΙΤΑΝ για το Καμάρι
της Βοιωτίας από το 2001, η ΑΓΕΤ στο Βόλο και το Μηλάκι, στο Αλιβέρι το 2013
και η ΧΑΛΥΨ στον Ασπρόπυργο το 2009.
Κι ενώ όλα αυτά είναι προφανή στην
επιστημονική κοινότητα, τίθενται τα ερωτήματα: Πρώτον, για ποια υλικά δίνει
άδεια το Υπουργείο; Δεύτερον, επιβαρύνεται η ατμόσφαιρα ή όχι; Τρίτον, υπάρχει
μηχανισμός ελέγχου αυτών των οποίων λέμε; Και τέταρτον, οι αρμόδιες οικολογικές
ή άλλες οργανώσεις αποδέχονται τη συγκεκριμένη διαδικασία;
Θα απαντήσω στη δευτερολογία μου στα
συγκεκριμένα ερωτήματα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ
(Γεώργιος Καλαντζής): Ευχαριστούμε,
κύριε Υπουργέ, για την ορθή διαχείριση του χρόνου σας.
Ο αγαπητός κύριος συνάδελφος, ο κ.
Κωνσταντινίδης, έχει το λόγο.
ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ: Γνωρίζουμε
πάρα πολύ καλά, κύριε Υπουργέ, ότι ακριβώς αυτή η ευρωπαϊκή νομοθεσία καλύπτει
όλο αυτό το πλέγμα της διαχείρισης των αποβλήτων, διότι θεωρείται μια κερδοφόρα
επένδυση για το κεφάλαιο.
Πολύ φοβάμαι ότι σήμερα στο καμίνι του
ΤΙΤΑΝΑ χάθηκε η αντικειμενικότητα και -θα μου επιτρέψετε να πω- συσκοτίστηκε
και η επιστημονική αλήθεια.
Διότι
καλά είναι μεν τα στοιχεία που αναφέρατε, ωστόσο υπάρχουν και άλλα στοιχεία που
έχουν να κάνουν ακριβώς με την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα οποία λένε ότι το SRF και το RDF που συναποτεφρώνονται στο επίπεδο της
Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι 6,75
κιλά κατ’ έτος, ενώ στις τέσσερις μονάδες που προωθούμε
στη χώρα μας ο μέσος όρος είναι 70,3 κιλά κατ’ έτος. Διαψεύστε τα. Δεν είναι
δικά μας στοιχεία. Δεν τα επεξεργαζόμαστε εμείς.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι τα εναλλακτικά
καύσιμα που μνημονεύονται στη συγκεκριμένη ΑΕΠΟ και ανήκουν στην ομάδα με τον
κωδικό 1912 είναι απόβλητα από μηχανική κατεργασία, μη προδιαγραφόμενα άλλως,
όπως αναφέρεται στη σελίδα 8.
Αυτό σημαίνει ότι σ’ αυτό το καμίνι
του ΤΙΤΑΝΑ, που λειτουργεί δίπλα στον αστικό ιστό, σε μια επιβαρυμένη περιοχή
-και έχει συμβολή ο ΤΙΤΑΝΑΣ στην επιβάρυνση του περιβάλλοντος στη συγκεκριμένη
περιοχή από τη μέχρι τώρα λειτουργία του- θα καίγονται πλαστικά, καουτσούκ,
υφάσματα, υπολείμματα ανακύκλωσης, τα υπολείμματα, δηλαδή, που μαζεύονται από
τους περίφημους μπλε κάδους.
Τι σημαίνει αυτό; Σταματάει η
διαδικασία της ανακύκλωσης. Διότι εμείς καταλαβαίνουμε ότι η ανακύκλωση
ολοκληρώνεται με την επανεπεξεργασία του προϊόντος που ανακυκλώνουμε και το
οποίο μαζεύουμε από τα αστικά απόβλητα και δεν το οδηγούμε στο καμίνι.
Υπάρχει, λοιπόν, σαφής διαφορά
αντιλήψεων σ’ αυτή την προσέγγιση, κύριε Υπουργέ. Γι’ αυτό εμάς δεν μας μένει
τίποτα άλλο παρά να καλέσουμε το λαό της περιοχής να αποκρούσει αυτό το
περιβαλλοντικό έγκλημα, που είσαστε έτοιμοι να διαπράξετε.
Φυσικά, θα πρέπει ο λαός μας να μπορέσει
να διακρίνει και μέσα απ’ αυτή τη συζήτηση και μέσα από αυτή την αντιπαράθεση
για την καύση ή μη των αστικών αποβλήτων στις τσιμεντοβιομηχανίες ποια κόμματα
υποστηρίζουν και επί της ουσίας αυτά τα ζητήματα και ποια υπερασπίζονται τα
κέρδη των επιχειρήσεων.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ
(Γεώργιος Καλαντζής): Κύριε
Υπουργέ, έχετε το λόγο.
ΙΩΑΝΝΗΣ
ΜΑΝΙΑΤΗΣ (Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής): Θα απαντήσω αρχικά στο πρώτο ερώτημα,
για ποια υλικά δώσαμε άδεια. Είναι ανακριβές ότι ανακυκλώσιμα υλικά αντί να
ανακυκλωθούν οδηγούνται στην καύση.
Στην τροποποίηση της ΑΕΠΟ που
υπογράψαμε προβλέπεται η υποκατάσταση των συμβατικών καυσίμων με μόνο δύο
δευτερογενή καύσιμα από την επεξεργασία αποβλήτων, τα οποία δεν μπορούν να
ανακυκλωθούν και τα οποία θα οδηγούντο έτσι κι αλλιώς ως απόβλητα για ταφή. Δεν
πρόκειται για προϊόντα ή υποπροϊόντα, όπως χαρτί, πλαστικό των ΚΔΑΥ, τα οποία
έτσι κι αλλιώς θα πηγαίνουν σε μονάδες ανακύκλωσης χαρτιού και πλαστικού.
Σε καμμιά περίπτωση τα προαναφερόμενα
υλικά δεν μπορούν να προέρχονται από σταθμούς μεταφόρτωσης απορριμμάτων. Στην
απόφαση δεν περιλαμβάνονται τα υπολείμματα της ανακύκλωσης σύμμεικτων
απορριμμάτων. Αυτή είναι η απάντησή μου στην πρώτη ερώτηση.
Θα απαντήσω τώρα στη δεύτερη ερώτηση:
Πλήττεται η ποιότητα της ατμόσφαιρας, ναι ή όχι; Πρώτον, η αξιοποίηση των
εναλλακτικών καυσίμων περιλαμβάνεται στις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές της
Ευρωπαϊκής Ένωσης, γιατί επιτυγχάνεται η πλήρης καταστροφή όλων των οργανικών
συστατικών λόγω των υψηλών θερμοκρασιών με τις οποίες λειτουργούν οι
τσιμεντοβιομηχανίες.
Δεύτερον, το 2013 υιοθετήσαμε στο
εθνικό μας δίκαιο, με Κοινή Υπουργική Απόφαση, την Οδηγία 75/2010 για τις
βιομηχανικές εκπομπές, όπου η χρήση εναλλακτικών καυσίμων στις
τσιμεντοβιομηχανίες εμπίπτει στη συγκεκριμένη εξαιρετικά αυστηρή καινούργια
νομοθεσία και άρα έχουμε ακόμη πιο αυστηρούς απ’ ό,τι στο παρελθόν όρους.
Τρίτον, υπάρχουν δύο μελέτες του
Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μια από το Τμήμα Χημικών Μηχανικών
και μία από το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Και οι δύο συγκεκριμένες μελέτες
λένε ότι η χρήση των καυσίμων που εξετάστηκαν, κρίνεται ως περιβαλλοντικά
συμφέρουσα.
Τέταρτον, στους συγκεκριμένους
περιβαλλοντικούς όρους για τη λειτουργία του συγκεκριμένου εργοστασίου
προβλέπεται ότι σε περίπτωση που κάτι εμφανιστεί και έχουμε δυσλειτουργία, θα
έχουμε αυτόματη διακοπή της λειτουργίας του.
Τέλος, στο Καμάρι της Θεσσαλονίκης από
το 2011 αξιοποιεί η συγκεκριμένη τσιμεντοβιομηχανία δευτερογενή καύσιμα και
αγροτική βιομάζα.
Με βάση τους ελέγχους που έχουν γίνει,
δεν υπάρχουν αρνητικές επιπτώσεις στις εκπομπές.
Τρίτον, υπάρχουν ελεγκτικοί
μηχανισμοί; Εκτός από το Σώμα Επιθεωρητών του Υπουργείου, εκτός από τις
αδειοδοτούσες αρχές της Περιφέρειας, εκτός από τους διεθνείς μηχανισμούς που
ελέγχουν την εφαρμογή του ISO,
επιπλέον υπάρχει και ένας νέος μηχανισμός τον οποίο υιοθετήσαμε με απόφαση της
Γενικής Γραμματέως του Υπουργείου Περιβάλλοντος, όπου συμμετέχουν εξέχοντες
επιστήμονες που παρακολουθούν ακριβώς την εφαρμογή αυτής της εθελοντικής
συμφωνίας μεταξύ του Υπουργείου και της τσιμεντοβιομηχανίας και δημοσιοποιούν
τα στοιχεία τους, έτσι ώστε να υπάρχει πλήρης διαφάνεια.
Τέλος, σε σχέση με τις θέσεις των
περιβαλλοντικών φορέων η συναποτέφρωση αποβλήτων δεν βρίσκει αντίθετες τις
οικολογικές οργανώσεις της χώρας, δηλαδή την Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης,
την Greenpeace, τη WWF και το Δίκτυο Μεσόγειος SOS. Το 2011 μάλιστα ανακοίνωσαν την
«πράσινη» πρόταση για την Αττική με έμφαση στην πρόληψη, ανακύκλωση,
κομποστοποίηση χωρίς τη δημιουργία μονάδων καύσης και πρόταση για αξιοποίηση
του παραγόμενου RDF
ως εναλλακτικού καυσίμου σε υπάρχουσες βιομηχανίες.
Επίσης, άλλοι επιστημονικοί φορείς που
συμμετέχουν στη δημόσια διαβούλευση για τον εθνικό σχεδιασμό, όπως η Ελληνική
Εταιρεία Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων και ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και
Βιομηχανιών Ανακύκλωσης, λένε ότι η τσιμεντοβιομηχανία μπορεί να αποτελέσει
συμπληρωματική λύση στη διαχείριση των αποβλήτων της χώρας.
Τέλος, η Επιτροπή Αναφορών του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που πρόσφατα επισκέφθηκε τη χώρα μας καταγράφει ότι η
εφαρμογή ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων, η μείωση της εξάρτησης
από τις χωματερές, η ανάκτηση υλικών και ενέργειας και οι εναλλακτικές
τεχνολογίες επεξεργασίας συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής αξιοποίησης
αποβλήτων είναι δράσεις τις οποίες πρέπει να υιοθετήσει η χώρα μας.
Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
