Σήμερα, η αναπτυσσόμενη βιομηχανία κάνναβης αποδεικνύεται «λίρα εκατό» για εγγυημένο κέρδος σε μεγάλους μονοπωλιακούς ομίλους. Αυτό αποδεικνύει η ετήσια έκθεση για την ευρωπαϊκή αγορά κάνναβης της εταιρείας επενδύσεων «Prohibition Partners». Όπως αναφέρει η ίδια η εταιρεία στην εισαγωγή της έκθεσής της, «η εταιρεία μας θεωρείται σήμερα η μεγαλύτερη πηγή δεδομένων για την κάνναβη, συνεργάζεται με περισσότερες από 500 εταιρείες, συνεργάζεται με κυβερνήσεις στη χάραξη πολιτικής για την κάνναβη, παρακολουθεί επιμελώς όλες τις νομοθετικές μεταρρυθμίσεις και παρέχει συμβουλές στις συνεργαζόμενες εταιρείες για επενδύσεις στην κάνναβη με στόχο την άμεση και εγγυημένη κερδοφορία στους πελάτες μας».
Η ευρωπαϊκή αγορά κάνναβης, σύμφωνα με την «Prohibition Partners», σήμερα βρίσκεται στο στάδιο όπου προδιαγράφεται η προσοδοφόρα εξέλιξή της, στοιχείο που ενισχύεται από την πολιτική της ΕΕ με την ελευθερία διακίνησης εμπορευμάτων (όπως και τα προϊόντα κάνναβης), ενώ μπορεί να εξελιχθεί ως η πιο κερδοφόρα αγορά κάνναβης στον κόσμο αφού έχει διπλάσιο πληθυσμό από τον Καναδά, όπου σήμερα έχει νομιμοποιηθεί η κάνναβη και συγκεντρώνεται σημαντικό μέρος από τα μεγαλύτερα μονοπώλια κάνναβης. Έτσι, η «Prohibition Partners» προτρέπει μονοπωλιακούς ομίλους από τις ΗΠΑ και τον Καναδά να επενδύσουν σήμερα στην ευρωπαϊκή αγορά, με εξαγορές μικρών μονάδων παραγωγής κάνναβης που δραστηριοποιούνται διάσπαρτες σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο, όπως ήδη κάνει η ολλανδική «Bedrocan».
Παράλληλα, εντοπίζονται και «προβλήματα» στην ευρωπαϊκή αγορά κάνναβης. Τέτοιο είναι η αργοπορία σε νομοθετικές μεταρρυθμίσεις υπέρ της νομιμοποίησης της κάνναβης, προτρέποντας μεγάλες εταιρείες του κλάδου να ασκήσουν πίεση στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να άρουν απαγορεύσεις στην παραγωγή και εμπορία της. Σ' αυτήν την κατεύθυνση η «Prohibition Partners» εκτιμά ότι θα βοηθήσει και η εξάπλωση της γοργής αποδοχής της κάνναβης στην κοινή γνώμη, κυρίως με την προβολή των προϊόντων CBD (κανναβιδιόλη), που έχουν καθιερωθεί ως «η καλή κάνναβη» και κερδίζουν έδαφος στην ευρωπαϊκή αγορά ως φαρμακευτικά, βρώσιμα και καλλυντικά προϊόντα, ανοίγοντας και μια νέα αναπτυσσόμενη αγορά ειδών «υγιεινής διατροφής». «Επενδυτικό πρόβλημα» θεωρείται επίσης το ότι στην ΕΕ δεν υπάρχει ενιαίος κανονισμός για τα προϊόντα με βάση τη CBD και αυτό επειδή για την επόμενη 3ετία εταιρείες από τις ΗΠΑ και τον Καναδά έχουν επενδύσει περισσότερα κεφάλαια στη «φαρμακευτική» χρήση της κάνναβης στην Ευρώπη, σε σύγκριση με τις επενδύσεις που έχουν κάνει για την «ψυχαγωγική» χρήση στις ΗΠΑ.
Επιπλέον, η εταιρεία εκτιμά ότι στην ΕΕ το βάρος πρέπει να δοθεί στα προϊόντα με βάση τη CBD, διότι θα είναι όχι μόνο πεδίο κερδοφορίας, αλλά και προπομπός να χαλαρώσουν τα περιοριστικά μέτρα για την «ψυχαγωγική» χρήση της κάνναβης σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Μέχρι να γίνει αυτό η εταιρεία προτρέπει τους επενδυτές να στραφούν στη «φαρμακευτική» και «ιατρική» χρήση της κάνναβης, που σ' αυτήν τη φάση στην Ευρώπη έχει τα μεγαλύτερα ποσοστά εγγυημένης κερδοφορίας. Μάλιστα, εξαίρει το «γερμανικό μοντέλο» ως οδηγό εξελίξεων στην ΕΕ, με τους 60.000 εγγεγραμμένους χρήστες «φαρμακευτικής» κάνναβης, με τα κρατίδια της χώρας να χαλαρώνουν τους απαγορευτικούς νόμους για προσωπική χρήση κάνναβης και με τη δυνατότητα να πωλούνται τα προϊόντα κάνναβης ως διατροφικά συμπληρώματα.
Δύο στοιχεία που ξεχωρίζει η εταιρεία στην Ευρώπη σε σχέση με τις ΗΠΑ και διαμορφώνουν επενδυτικό ενδιαφέρον είναι:
- Το «φαινόμενο του ναρκω-τουρισμού» με πρωταγωνίστριες χώρες την Ολλανδία, το Βέλγιο, την Πορτογαλία και την Ισπανία (περιοχές της Καταλονίας).
- Η αγορά «ελαφριάς κάνναβης» που έχει αναπτυχθεί κυρίως στην Ιταλία και το Βέλγιο, δηλαδή νόμιμη «ψυχαγωγική» χρήση με χαμηλή περιεκτικότητα σε THC (κύρια ψυχοδραστική ουσία της κάνναβης), η οποία κυρίως προέρχεται από την παράνομη αγορά, με τις εταιρείες να χάνουν μερίδιο από την κερδοφορία τους.
Κάνοντας μια καλή «ακτινογραφία» όλων των ευρωπαϊκών χωρών και των επενδυτικών ευκαιριών που παρουσιάζει η καθεμιά, η εταιρεία κατατάσσει σε επενδυτική προτεραιότητα:
- Το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου από το 2018 είναι νόμιμη η «ιατρική» χρήση της κάνναβης, αλλά ακόμα υπάρχει μειωμένο ενδιαφέρον από ιατρούς για συνταγογράφηση. Ετσι, προτρέπει τις εταιρείες παραγωγής κάνναβης να διαθέσουν κεφάλαια για εκπαίδευση των ιδιωτών ιατρών της Αγγλίας.
- Την Αλβανία, που σήμερα είναι η κύρια παραγωγός χώρα της κάνναβης σε όλη την Ευρώπη (1.300 τόνοι κάνναβης παράχθηκαν το 2016), αλλά τροφοδοτεί την παράνομη αγορά, επικαλύπτοντας τη νόμιμη παραγωγή κάνναβης και τα κεφάλαια που έχουν επενδυθεί σ' αυτήν. Ετσι, προτρέπει τις εταιρείες παραγωγής κάνναβης να κινηθούν στην επένδυση κεφαλαίων στην Αλβανία, ώστε η κάνναβη που παράγεται να διοχετεύεται στη νόμιμη αγορά, στοιχείο που μπορεί να εκτοξεύσει ακόμα πιο γρήγορα τη νόμιμη αγορά κάνναβης της Ευρώπης ως τη μεγαλύτερη του κόσμου.
- Την Ανδόρα, που παρότι έχει πολύ μικρό καλλιεργήσιμο έδαφος, έχει αναπτυγμένη τουριστική βιομηχανία. Ετσι, προτρέπει τις εταιρείες παραγωγής κάνναβης να ασκήσουν πίεση για νομιμοποίηση της «ψυχαγωγικής» χρήσης της κάνναβης, γιατί θα υπάρξει μια μεγάλη τουριστική βιομηχανία κάνναβης και στη Νότια Ευρώπη, ως αντίβαρο στην Ολλανδία, όπου την κάνναβη που καταναλώνουν οι τουρίστες, την μονοπωλούν εγχώριες εταιρείες.
- Την Ιταλία, που έχει αναπτύξει την αγορά της «ελαφριάς κάνναβης», αλλά είναι σήμερα και η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά «ιατρικής» χρήσης της στην ΕΕ.
- Την Πορτογαλία, που από το 2001 έχει αποποινικοποιήσει την προσωπική χρήση όλων των ναρκωτικών. Ετσι, προτρέπει τις εταιρείες παραγωγής κάνναβης να επενδύσουν στη χώρα λόγω των κλιματολογικών συνθηκών, της φθηνής εργατικής δύναμης και της αποδοχής της κάνναβης με υψηλή περιεκτικότητα σε ΤCH.
- Το Σαν Μαρίνο, που το 2019 αποποινικοποίησε την «ψυχαγωγική χρήση» της κάνναβης και ετοιμάζεται να επιτρέψει τη λειτουργία coffee shops κατά τα ολλανδικά πρότυπα.
- Τα «μικρά κράτη ως αιχμή του δόρατος των οικονομικών ευκαιριών», ξεχωρίζοντας τη Μάλτα, την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Β. Μακεδονία, διότι βλέπουν την κάνναβη ως ευκαιρία προσέλκυσης επενδύσεων και κεφαλαίων, στοιχείο που θα δώσει ώθηση και στη νομιμοποίηση της κάνναβης.
- Τις αγορές ιατρικής κάνναβης που μέχρι το 2024 θα έχουν ραγδαία ζήτηση: Γερμανία, Τσεχία, Ιρλανδία, Ην. Βασίλειο.
Παράλληλα η εταιρεία προτρέπει τις μεγάλες εταιρείες να μην επενδύσουν κεφάλαια:
- Στη Σουηδία, επειδή το 2019 το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε ότι όλα τα προϊόντα με CBD που περιέχουν και THC θεωρούνται παράνομο ναρκωτικό.
- Στο Μαυροβούνιο, επειδή μόνο το 6% του πληθυσμού τάσσεται υπέρ της νομιμοποίησης της κάνναβης, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να αποσύρει τη συζήτηση για νομιμοποίηση της ουσίας.
Το καπιταλιστικό κέρδος... επιλέγει ποια ναρκωτικά θα είναι νόμιμα, πότε και γιατί
Α. Η διαπάλη μεταξύ μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων που δραστηριοποιούνται στην καλλιέργεια, παραγωγή και εμπορία της κάνναβης φαίνεται να οξύνεται σ' αυτήν τη φάση. Πλέον, δεν βρισκόμαστε στις συνεργασίες της προηγούμενης 10ετίας, μεταξύ μεγάλων μονοπωλίων, στη βάση του κοινού συμφέροντος της νομιμοποίησης της κάνναβης σε ΗΠΑ και Καναδά, ως ευκαιρία να επενδυθούν πλεονάζοντα κεφάλαια της καπιταλιστικής κρίσης. Σήμερα, είμαστε στη φάση διεύρυνσης της κερδοφορίας τους. Αυτό απαιτεί μεγαλύτερες και νέες αγορές, κάτι που αντικειμενικά οδηγεί σε όξυνση των ανταγωνισμών για το μερίδιο της αγοράς που θα κατέχει το κάθε μονοπώλιο.
Αναπτύσσεται ανταγωνισμός μεταξύ καναδικών και ευρωπαϊκών εταιρειών. Τα ευρωπαϊκά μονοπώλια, βλέποντας τις καναδικές εταιρείες («Canopy Growth», «Aurora», «Tilray», «Aphria») να έχουν επενδύσει πάνω από 10 δισ. ευρώ στην ευρωπαϊκή αγορά, ωθούν τις κυβερνήσεις τους να αυξήσουν την εσωτερική παραγωγή κάνναβης για να μειώσουν την εξάρτηση από τις καναδικές εταιρείες. Η Γερμανία, που θεωρείται σήμερα η μεγαλύτερη αγορά «ιατρικής» χρήσης της κάνναβης στην Ευρώπη, ανακοίνωσε ότι στοχεύει σε παραγωγή 6,6 τόνων μέχρι το 2022 δίνοντας φορολογικά κίνητρα σε γερμανικές εταιρείες.
Αναπτύσσεται ανταγωνισμός μεταξύ μονοπωλίων της ΕΕ. Η Ιταλία, που θεωρείται σήμερα η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά «ιατρικής» χρήσης της κάνναβης στην Ευρώπη, ανακοίνωσε ότι στοχεύει να 3πλασιάσει την εγχώρια παραγωγή κάνναβης για να μειώσει την εισαγωγική της εξάρτηση από το ολλανδικό μονοπώλιο της «Bedrocan». Ετσι, η ιταλική κυβέρνηση αποφάσισε 3ετές επενδυτικό πρόγραμμα τροφοδοτώντας εγχώριες εταιρείες παραγωγής κάνναβης με 1,4 εκατ. ευρώ, με το 60% των κονδυλίων να προέρχονται από επενδύσεις δήμων και Περιφερειών.
Η Δανία ξεκίνησε πρόγραμμα εγχώριας παραγωγής κάνναβης με σύμπραξη δημόσιων και ιδιωτικών κεφαλαίων, γιατί σχεδόν όλη η κάνναβη που καταναλώνεται για «ιατρική» χρήση εισάγεται από την ολλανδική «Bedrocan», η οποία καθορίζει και τις υψηλές τιμές. Στη Δανία, το κράτος αποζημιώνει κατά 50% όσους είναι σε πρόγραμμα «ιατρικής» χρήσης της κάνναβης. Με τις τιμές της κάνναβης να καθορίζονται από το ολλανδικό μονοπώλιο, η κυβέρνηση της χώρας προχωρά σε εσωτερική παραγωγή για να μειώσει το κρατικό κόστος συνταγογράφησης.
Β. Η κερδοφορία είναι αυτή που καθορίζει το εύρος της νόμιμης ή της παράνομης αγοράς ναρκωτικών. Σ' αυτήν τη φάση, τα μονοπώλια στην Ευρώπη επικεντρώνονται στην «ιατρική» χρήση της κάνναβης με τα μάτια στραμμένα, όμως, στην «ψυχαγωγική» χρήση της, στην πλήρη νομιμοποίηση των ναρκωτικών, αφού το παράδειγμα σε ΗΠΑ και Καναδά έχει εκτινάξει τα κέρδη τους. Στο στόχαστρο παραμένει η παράνομη αγορά της κάνναβης, που κυρίως αφορά την «ψυχαγωγική» χρήση και στερεί κέρδη από τα μονοπώλια της κάνναβης. Τους προβληματίζει ο όγκος της παράνομης παραγωγής στην Αλβανία και γι' αυτό έχουν γίνει αρκετές κοινές επιχειρήσεις της αλβανικής αστυνομίας και δυνάμεων της CIA που έχουν εκπαιδευτεί στον «πόλεμο κατά των ναρκωτικών» των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική. Φαίνεται ότι αντί της καταστολής, επιλέγεται σταδιακά ο βίαιος τρόπος προσάρτησης της παράνομης παραγωγής στη νόμιμη αγορά, με επενδύσεις κεφαλαίων στην Αλβανία από μεγάλες εταιρείες των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με το επενδυτικό ενδιαφέρον, τα μεγάλα μονοπώλια μοιράζουν την Ευρώπη σε ζώνες «ιατρικής» και «ψυχαγωγικής» χρήσης ανάλογα με τη μέγιστη κερδοφορία. Ετσι, η ευρωπαϊκή αγορά της κάνναβης χωρίζεται σε ζώνες με:
- Μεγάλα καπιταλιστικά κράτη να παίζουν ρόλο στην παραπέρα διεύρυνση της αγοράς «ιατρικής» χρήσης (Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία).
- Μικρότερες καπιταλιστικές οικονομίες να παίζουν ρόλο στην «ψυχαγωγική» χρήση της κάνναβης, ως προπομπός για τη νομιμοποίησή της στην Ευρώπη (Μάλτα, Σαν Μαρίνο, Λουξεμβούργο).
- Οικονομίες που θέλουν να θωρακίσουν τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξής τους με προσέλκυση επενδύσεων, κυρίως χώρες με ευνοϊκό κλίμα για την καλλιέργεια του φυτού της κάνναβης και φθηνή εργατική δύναμη (Ελλάδα, Β. Μακεδονία).
Τα ναρκωτικά είναι το κερασάκι στη σήψη του καπιταλισμού
Απέναντι από το καπιταλιστικό κέρδος υπάρχουν, όμως, οι λαϊκές ανάγκες. Δύο δρόμοι που είναι ασυμβίβαστοι. Ειδικά σήμερα, που διαφαίνεται όλο και περισσότερο να μεγαλώνει το χάσμα της ικανοποίησης των λαϊκών αναγκών, από τη μια, και της αύξησης της κερδοφορίας του κεφαλαίου, από την άλλη.
Οταν τα ναρκωτικά φέρνουν αμύθητα κέρδη, τότε θα βαφτίζονται από το μεγάλο κεφάλαιο «φαρμακευτικά», «ιατρικά», τρόπος «ψυχαγωγίας», τρόπος διατροφής. Θα επενδυθούν τεράστια ποσά για να εκπαιδευτούν ιατροί, επιστήμονες, ερευνητές, ώστε τα ναρκωτικά να μπουν ως προϊόντα στην καθημερινότητα της καπιταλιστικής αγοράς. Τεράστια ποσά θα μεταφέρονται από τη νόμιμη παραγωγή και αγορά στην παράνομη, ανάλογα με τις ανάγκες κερδοφορίας του κεφαλαίου. Χρήμα της καπιταλιστικής παραγωγής θα «ξεπλένεται» στην παράνομη αγορά των ναρκωτικών και αντίστροφα.
Απέναντι όμως και σ' αυτήν την πλευρά σήψης του καπιταλιστικού συστήματος, ο λαός, η νεολαία έχουν άλλο δρόμο επιλογής. Την οργανωμένη πάλη για μια κοινωνία χωρίς ταξική εκμετάλλευση, τη μόνη που μπορεί να εξασφαλίσει και μια ζωή χωρίς ναρκωτικά.
Παναγιώτης ΚΑΤΗΦΕΣ - Λήδα Α. ΜΑΛΑΜΗ
Υπεύθυνος και μέλος αντίστοιχα του Τμήματος Κατά των Ναρκωτικών της ΚΕ του ΚΚΕ
Υπεύθυνος και μέλος αντίστοιχα του Τμήματος Κατά των Ναρκωτικών της ΚΕ του ΚΚΕ
